Hàng trăm ngôi mộ bị xúc đi nơi khác khi cải tạo thao trường

Hàng trăm ngôi mộ nằm trong khu Nghĩa trủng Nghi An - Gò Đồi (Đà Nẵng) thuộc quản lý của Quân khu V, đã bị doanh nghiệp cải tại đất múc đi nơi khác. Doanh nghiệp khai thác đất được xác định đã vi phạm pháp luật.

Chiều 11/5, Bộ Tư lệnh Quân khu 5, UBND TP Đà Nẵng và các đơn vị liên quan đã đến kiểm tra thực tế công trình san ủi mặt bằng tại khu Nghĩa trủng Nghi An (phường Hòa Phát, quận Cẩm Lệ) để xác minh việc người dân phản ánh khoảng 400 ngôi mộ đã bị đơn vị thi công đào chuyển đi nơi khác. Đây là phần đất thuộc kho kỹ thuật K55, do Bộ Tư lệnh Quân khu V quản lý.

Doanh nghiệp tư nhân Tiến Thanh là đơn vị đã ký hợp đồng với Cục Hậu cần (Quân khu V), tiến hành san ủi cải tạo mặt bằng thao trường kho kỹ thuật này. Khoảng 10 ngày trước, nhiều công nhân lái máy xúc đã đề cập việc phát hiện nhiều hài cốt khi khai thác đất. Thông tin này nhanh chóng được người dân bàn tán.

Hàng trăm ngôi mộ ở Nghĩa trủng Nghi An đã bị múc đi nơi khác.

"Tôi lập tức xin phép chính quyền lên kiểm tra thì phát hiện khoảng 400 ngôi mộ đã bị múc đi nơi khác, mất dấu", ông Ngô Đằng (83 tuổi, Chủ tịch Hội đồng chư phái tộc làng Nghi An) nói và cho biết Nghĩa trủng này tồn tại gần 100 năm nay, là nơi an táng của nhiều nghĩa binh Nguyễn Tri Phương (hy sinh khi quân Pháp tấn công thành Thái Phiên), cùng cán bộ chiến sỹ thuộc Trung đoàn 96 (hy sinh trong trận cầu Bà Điếc) và nhiều phần mộ người dân trong vùng.

Theo ông Đằng, sau khi đất nước thống nhất, khu vực này thuộc Quân khu V quản lý. Từ đó đến nay, người dân trong vùng khi qua đời phải chuyển lên nghĩa trang Hòa Sơn. Do Nghĩa trủng nằm ở phần đất quốc phòng nên người dân chỉ được phép ra vào khi có giấy giới thiệu của UBND phường Hòa Phát, cũng vì lẽ đó khi mồ mả bị xâm hại họ không hề hay biết.

"Nhà tôi có 6 ngôi mộ gồm cha mẹ, hai đứa em và hai bà cô bị múc hài cốt đi nơi khác", ông Nguyễn Lư (87 tuổi, tổ 14C) thẫn thờ cho biết sau khi vào Nghĩa trủng kiểm tra thực tế. Gia đình ông cũng đã tính chuyện cải táng đưa lên nghĩa trang Hòa Sơn. "Tôi cứ nghĩ có khai thác đất cũng không ai dám đụng vào mồ mả, vậy mà...", ông Lư bỏ lửng câu nói.

Ngày 8/5, UBND phường Hòa Phát có mặt tại hiện trường, phát hiện 10 ngôi mộ khác đã bị khai quật lộ ra trên "bức tường" đất đang được đào bới cao chừng 7m. Sau khi cất bốc, xây lại mộ mới, UBND phường Hòa Phát đã báo cáo vụ việc lên quận Cẩm Lệ và chính quyền thành phố Đà Nẵng. Chủ tịch phường Mai Xuân Tuấn khẳng định: "Bằng mắt thường thì không phát hiện được khu vực này có mộ vì đất đồi rất bằng phẳng".

Trong văn bản gửi UBND phường Hòa Phát, doanh nghiệp tư nhân Tiến Thanh giải thích: "Doanh nghiệp phải thi công theo mốc giới đã được Cục Hậu cần Quân khu V bàn giao. Chúng tôi không biết và cũng không thấy dấu tích mồ mả. Gần đây một số anh em đơn vị đã phát hiện có một đền thờ nhưng đã đổ nát hoang phế và cây cối, cỏ dại đã phủ kín trùm lên các đền gạch bê tông đổ nát từ lâu không dọn dẹp. Phía doanh nghiệp đã dừng thi công và báo cáo lên Quân khu V, khi thấy có vết cát trắng - dấu vết mồ mả".

Chủ tịch UBND phường Hòa Phát Mai Xuân Tuấn.

Ông Mai Xuân Tuấn sau khi xuống nhà các bậc cao niên bàn bạc, đã đề xuất cách khắc phục là xây bờ kè bảo vệ những ngôi mộ còn lại,  đồng thời đề nghị cấp trên hỗ trợ kinh phí để tôn tạo. "Riêng số mộ đã bị múc đi thì đành phải làm mộ gió, vì mộ đã lâu ngày, không thể tìm lại cốt", ông Tuấn cho hay.

Tại buổi làm việc với các bên liên quan chiều 11/5, ông Nguyễn Điểu – Giám đốc Sở Tài nguyên, Môi trường Đà Nẵng, cho rằng doanh nghiệp Tiến Thanh đang thi tại công khu vực mồ mả đã tồn tại lâu đời. "Ngoài việc khai thác quá sâu so với quy định, doanh nghiệp Tiến Thanh vận chuyển đất thừa ra khỏi khu vực san ủi này khi chưa được phép của UBND thành phố là vi phạm pháp luật. Xin thành phố giao cho Sở Tài nguyên, Môi trường xử lý vi phạm của doanh nghiệp", ông Điểu khẳng định.

Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Nguyễn Ngọc Tuấn đề nghị Quân khu 5 yêu cầu doanh nghiệp Tiến Thanh dừng ngay việc khai thác đất ở khu vực trên, giữ nguyên hiện trạng để tiến hành kiểm tra, chỉ đạo các cơ quan chức năng rà phá bom mìn nhằm đảm bảo an toàn, xây bờ kè chống sạt lở, kiểm tra việc khai thác đất đồi khi chưa được sự cho phép của UBND thành phố.

Thiếu tướng Nguyễn Đình Tiến – Phó Tư lệnh Quân khu 5, thừa nhận khu vực đang cải tạo đất có mồ mả, do không có người chăm sóc nên các phần mộ không hiện rõ trên mặt đất. Tuy nhiên chưa thể xác định được chính xác số lượng mộ đã bị xúc đi.

"Bộ Tư lệnh Quân khu 5 đã cho dừng việc khai thác cũng như phối hợp với các bên liên quan thực hiện các bước xử lý tiếp theo. Việc xây dựng thao trường huấn luyện và bố trí doanh trại cho các đơn vị ở K55 không ảnh hưởng đến khu vực mồ mả vẫn được tiến hành, để kịp tiến độ các dự án của quân khu", Thiếu tướng Tiến nói.

Vị phó Tư lệnh Quân khu V cũng thống nhất ý kiến của Sở Tài nguyên, Môi trường cũng như lãnh đạo UBND TP Đà Nẵng về việc nếu xác minh đúng nơi đang cải tạo đất là khu vực mộ của nghĩa sĩ, danh tướng Nguyễn Tri Phương thời chống Pháp và liệt sĩ Trung đoàn 96 thì tiến hành tôn tạo thành khu di tích.

Theo Vnexpress